آموزش گام به گام استخراج بیت کوین

احتمالاً تاکنون بارها عبارت استخراج بیت کوین به گوشتان خورده و یا ممکن است اطرافیانتان شما را به انجام این کار ترغیب کرده باشند. برخلاف آنچه در نگاه اول به نظر می‌رسد، استخراج توکن‌های رمز ارز هیچ شباهتی به فرآیند استخراج از معادن واقعی ندارد.
عملیات ماینینگ رمز ارز (و در بحث ما، بیت کوین) توسط کامپیوترهای قدرتمند که مسائل پیچیده ریاضی را حل می‌کنند صورت می‌گیرد.
این معادلات به قدری پیچیده‌اند که امکان حل آن‌ها به صورت دستی وجود ندارد و حتی کامپیوترهای فوق العاده قدرتمند نیز در حین انجام این محاسبات انرژی زیادی را (به صورت انرژی برق) مصرف می‌کنند. در این مطلب می‌خواهیم در مورد نحوه استخراج بیت کوین به شما اطلاعاتی را ارائه دهیم.
سرفصل‌های این مقاله
استخراج بیت کوین به چه معناست؟
استخراج یا ماینینگ بیت کوین به فرآیندی گفته می‌شود که در طی آن توکن‌های جدید بیت کوین وارد گردش می‌شوند. این فرآیند همچنین یک مؤلفه مهم در نگهداری و توسعه دفتر کل بلاکچین نیز محسوب می‌گردد.
استخراج بیت کوین توسط کامپیوترهای به شدت پیشرفته که مسائل ریاضی بسیار پیچیده را حل می‌کنند انجام می‌گیرد.
استخراج ارزهای دیجیتال هزینه بسیار بالایی در بر داشته و اغلب اوقات نیز سود قابل توجهی نخواهد داشت. با این حال، بسیاری از سرمایه گذاران علاقه مند به بازار رمز ارزها اکنون با اشتیاق زیادی به استخراج توکن‌ها روی آورده‌اند. علت این موضوع آن است که ماینرها (افرادی که توکن‌های رمز ارز را استخراج می‌کنند) برای این کار خود پاداش دریافت می‌کنند.
در واقع، استخراج بیت کوین دو نتیجه را به دنبال خواهد داشت. نخست، به دنبال حل این مسائل ریاضی پیچیده توسط کامپیوترها، بیت کوین‌های جدید تولید می‌شود.
به علاوه، حل این محاسبات پیچیده ریاضی توسط ماینرها موجب ارتقای امنیت شبکه پرداخت بیت کوین از طریق تأیید اطلاعات تراکنش‌ها می‌گردد.
اصول استخراج بیت کوین
هرگاه فردی توکن‌های بیت کوین را به جای دیگری ارسال می‌کند، به این فرآیند تراکنش گفته می‌شود. تراکنش‌های ذخیره شده یا آنلاین توسط بانک‌ها، سیستم‌های پایانه فروش و رسیدهای کاغذی ثبت می‌گردند.
ماینرهای بیت کوین نیز از طریق جمع کردن تراکنش‌ها در یک بلوک و اضافه کردن این بلوک‌ها به یک شبکه اسناد عمومی به نام بلاکچین، عملی مشابه را انجام می‌دهند. سپس گره‌های شبکه سوابق مربوط به این بلوک‌ها را تا زمان تأیید آن‌ها در آینده نگهداری می‌کنند.
هنگامی که ماینرهای بیت کوین یک بلوک جدید از تراکنش‌ها را به بلاکچین می‌افزایند، بخشی از وظیفه آن‌ها این است که از صحت این تراکنش‌ها اطمینان حاصل کنند.
به طور خاص در مورد ماینرهای رمز ارز بیت کوین، ماینرها باید مطمئن شوند که بیت کوین دو برابر نشده است. این حالت نتیجه تناقضی بخصوص در ارزهای دیجیتال است که به آن «دوبار خرج کردن (Double Spending)» گفته می‌شود.
ارزهای چاپی عادی همواره در خطر جعل قرار دارند. اما معمولاً هنگامی که شما به عنوان مثال به فردی ۲۰ دلار می‌پردازید، این اسکناس به طور فیزیکی وجود دارد و بنابراین نمی‌توانید مجدداً از آن در جای دیگری استفاده کنید. اما در مورد ارزهای دیجیتال، ماجرا از قرار دیگری است.
اطلاعات دیجیتال به راحتی می‌توانند جعل گردند. بنابراین در مورد بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال خطر این وجود دارد که فرد یک کپی از توکن بیت کوین خود ساخته و آن کپی را به فرد دیگر ارسال کند؛ در حالیکه همچنان توکن اصلی را در اختیار دارد. این یکی از نکاتی است که ماینرها باید حتماً مدنظر قرار دهند تا در دام این فریبکاری‌ها گرفتار نشوند.
چگونه بیت کوین استخراج کنیم؟
فرآیند استخراج بیت کوین در طول سال‌ها بسیار دشوارتر گردیده است. پیش‌تر و زمانی که ارزهای دیجیتال تازه وارد بازار شده بودند، عملاً هر فردی با داشتن یک لپ تاپ می‌توانست از طریق انجام محاسبات ریاضی پیشرفته، سکه‌های جدید بیت کوین را استخراج نموده و به ازای تأیید هر بلوک جدید از تراکنش‌ها پاداشی برابر با ۵۰ BTC دریافت کند.
امروزه استخراج بیت کوین به همین سادگی‌ها امکان پذیر نیست. پاداش‌ بلوک‌های بیت کوین هر چند سال یک بار نصف گردیده و به ازای هر بلوک، تعداد بیت کوین‌هایی که وارد گردش می‌شوند تنها ۲۵/۶ BTC خواهد بود.
با این حال، تراکنش‌های بیت کوین همچنان نیاز به اعتبارسنجی دارند و این بدان معناست که منبع اصلی درآمدزایی ماینرها از محل کارمزد تراکنش‌ها تأمین می‌گردد.
همان طور که می‌دانید، تمامی سوابق مرتبط با تراکنش‌های بیت کوین از زمان استخراج نخستین بلوک در سال ۲۰۰۹، بر روی شبکه بلاکچین موجود است. در طی این سال‌ها، زنجیره‌ای از بلوک‌ها شکل گرفته و بنابراین تراکنش‌های قبلی به راحتی قابل ویرایش نخواهند بود.
به همین خاطر به منظور اصلاح داده‌های تراکنش‌ها، هر یک بلوکی که بعد از بلوک مورد نظر آمده است، باید مجدداً مورد محاسبه قرار گیرد. این کار نیاز به حجم قابل توجهی داده محاسباتی خواهد داشت.
یکی از برترین مزایای دفاتر کل عمومی این است که این دفاتر از دوبار خرج کردن توکن‌های بیت کوین جلوگیری به عمل می‌آورند.
فرآیند استخراج بیت کوین
معمولاً هر ۱۰ دقیقه یک بار یک بلوک جدید شکل می‌گیرد. این بدان معناست که در یک ساعت شش بلوک جدید خواهیم داشت. بنابراین ماینرهای بیت کوین برای دریافت پاداش بلوک‌ها به شدت با هم به رقابت می‌پردازند.
استخراج بیت کوین احتیاج به قدرت پردازشی بسیار بالایی دارد و برای اعتبارسنجی یک بلوک، فرد باید بتواند یک مسئله ریاضی را زودتر از مابقی شبکه انجام دهد که این امر نیاز به شانس قابل توجهی نیز خواهد داشت.
در حل معمای استخراج بیت کوین، بلوک جدیدی با اندازه ۱ مگابایت خواهیم داشت. سپس تراکنش‌های بیت کوینی که منتظر تأیید شدن هستند از یک مم پول (mempool) جمع آوری می‌شوند. ماینر بیت کوین معمولاً افرادی که مایل به پرداخت کارمزد بالاتر در بلوک تراکنش‌های خود هستند را در اولویت قرار می‌دهد.
هش ریت (Hash Rate) چیست؟
هش ریت یک معیار مهم برای اندازه گیری سلامت بلاکچین بیت کوین در لحظه است. به طور خلاصه، با هش ریت می‌توان نگاهی کلی به میزان قدرت پردازش کنونی در شبکه بیت کوین داشت.
به عبارتی، هش ریت به ما می‌گوید که ماینرهای بیت کوین تا چه اندازه مایل‌اند از توان پردازشی خود برای بلوک‌های تراکنش‌ها استفاده کنند. هرچه میزان قدرت عملیات هش بالاتر باشد، امنیت بلاکچن نیز بیشتر خواهد بود.
برای اینکه از تداوم عملیات استخراج رمز ارز اطمینان حاصل شود، با ایجاد هر بلوک جدید در فاصله ده دقیقه یا بیشتر، میزان دشواری عملیات ماینینگ بر روی بلاکچین به طور مرتب (تقریباً‌ هر دو هفته یک بار) تنظیم می‌گردد.
اگر هش ریت بالا باشد، اما مسائل ریاضی مورد نیاز برای دریافت پاداش بلوک بسیار ساده باشند، بیت کوین جدید می‌تواند به سرعت وارد گردش شود (محاسبات بیش از حد نیز اثر مشابهی خواهند داشت).
آموزش نحوه استخراج بیت کوین به صورت گام به گام
در ادامه این راهنما کیت ابزار مورد نیاز برای استخراج موفق بیت کوین را به شما معرفی می‌کنیم.
واحدهای پردازش پیشرفته با هدف ارائه بالاترین هش ریت ممکن تولید می‌شوند. این امر به ماینرها شانس بالاتری برای رقابت با سایرین در حل مسائل ریاضی خواهد داد.
شرکت‌های متعددی سخت افزارهای استخراج بیت کوین را تولید می‌کنند. ضمن اینکه شما می‌توانید سخت افزار خودتان را نیز از نو بسازید. هزینه برق یک ملاحظه مهم محسوب می‌شود؛ چراکه ممکن است هزینه‌ای که صرف مصرف انرژی می‌کنید، بیشتر از پاداشی باشد که از استخراج رمز ارز دریافت می‌دارید. برای اینکه به استخراج بیت کوین بپردازید احتیاج به طی کردن مراحل زیر خواهید داشت:
۱. یک ریگ استخراج (Minning Rig) بیت کوین تهیه کنید
اولین مرحله برای شروع استخراج رمز ارز، تهیه یک ریگ استخراج است. اگرچه در آغاز روی کار آمدن بیت کوین، ماینرها عمدتاً از کامپیوترهای معمولی و بعدتر از کارت‌های گرافیک برای این کار استفاده می‌کردند، اما اکنون دیگر با کمک این تجهیزات در دراز مدت نمی‌توانید بیت کوین چندانی به دست آورید.
در عوض در حال حاضر این کار توسط سخت افزار مخصوص استخراج بیت کوین به نام ASIC انجام می‌شود. این سخت افزار انرژی کمتری مصرف نموده و با سرعت بالاتری توکن‌های بیت کوین را استخراج می‌کند.
سریع‌ترین سخت افزارهای ماینینگ قادرند بالغ بر ۱۴ تِرا-هش را در ثانیه پردازش کنند. این به معنای ۱۰۱۲ تلاش برای حل یک بلوک در یک ثانیه است. رشد و توسعه بیشتر این دستگاه‌ها همچنان تداوم دارد.
اجزای اصلی ریگ استخراج بیت کوین عبارتند از: مادربورد، کارت گرافیک قوی (شرکت Nvidia و AMD دو تولیدکننده اصلی به شمار می‌روند)، یک منبع انرژی پایدار، روشی برای جلوگیری از داغ کردن بیش از حد زیرساختارها و یک پردازشگر قابل اتکا و یک بدنه محکم که تجهیزات ریگ استخراج را کنار هم گردآورده و از آن در برابر گرد و غبار محافظت می‌کند.
چگونه ریگ استخراج مناسب را انتخاب کنیم؟
به جز ASIC انواع مختلف دیگری از ریگ‌های استخراج نیز وجود دارد که بسته به نقاط قوت و ضعف آن‌ها می‌توانید مناسب‌ترین تجهیزات را برای ماینینگ خود انتخاب کنید. در ادامه به توضیح در مورد برخی از مهم‌ترین سخت افزارهای ریگ استخراج بیت کوین می‌پردازیم:

ریگ استخراج ASIC :ASIC (ایسیک) مخفف عبارت مدارهای مجتمع با کاربرد خاص است. این ابزارها با هدف انحصاری استخراج بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال ساخته شده‌ و به اشکال گوناگونی یافت می‌شوند. برخی از این کیت‌ها هزینه بیشتری داشته و از توان پردازشی بالاتری نیز برخوردارند. با استفاده از ریگ‌های استخراج ایسیک می‌توان به سطح بالایی از توان پردازشی در عین به حداقل رساندن هزینه برق دست یافت.
اسکریپت استخراج: این رویکرد به طور ویژه در خصوص بلاکچین لایت کوین به کار می‌رود. هدف آن ارتقای الگوریتم هشینگ SHA-254 است. بدین طریق ماینرها می‌توانند با سرعت هرچه تمام‌تر اعداد تصادفی تولید نموده و آن‌ها را در حافظه RAM ذخیره کنند. این رویکرد خصوصاً برای ماینرهایی که با GPUها کار می‌کنند مناسب بوده و می‌تواند امتیازهای تبعیض آمیزی که کاربران ASIC از آن برخوردارند را از میان بردارد و رقابتی عادلانه را برای ماینرها ایجاد کند.
استخراج با استفاده از GPU: این رویکرد احتمالاً محبوب‌ترین رویکرد موجود در میان مزارع استخراج رمز ارز به شمار می‌رود. در این روش از کارت‌های گرافیک به منظور استخراج داده از بلاکچین استفاده می‌شود. کارت‌های گرافیک، اگرچه کارایی بالایی دارند، بسیار گران قیمت بوده و ممکن است به مرور زمان و با تغییر استانداردها منسوخ گردند. همچنین GPU نیاز به نگهداری زیادی داشته و این بدان معناست که خنک سازی سیستم و دسترسی مطمئن به برق در مورد آن بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
استخراج با استفاده از CPU: به زبان ساده، استخراج با CPU به این معناست که از روی کامپیوتر خود عملیات ماینینگ رمز ارزها را انجام دهید. متأسفانه این رویکرد، علی رغم سهولت و هزینه پایین خود، در استخراج بیت کوین چندان عملی نبوده و بیشتر برای آلت کوین کاربرد دارد. در برخی از موارد ممکن است نرم افزار استخراج در پس زمینه مشغول به کار گردیده و توان محاسباتی اضافی کامپیوتر را به منظور ضرب رمز ارزها به کار بگیرد.

۲. یک کیف پول بیت کوین برای خود پیدا کنید
مرحله مهم بعدی در استخراج بیت کوین، راه اندازی یک کیف پول بیت کوین است. شما می‌توانید در این کیف پول توکن‌های خود را دریافت نموده و با این توکن‌ها کارهای مختلف انجام دهید. اصولاً خود توکن‌های بیت کوین در بلاکچین ذخیره می‌شوند و شما می‌توانید با استفاده از کیف پول آدرس‌های آن‌ها را مدیریت کنید.
هر آدرس بیت کوین دارای یک کلید عمومی و نیز یک کلید خصوصی متناظر با آن است. کلید عمومی از ترکیب منحصر به فردی از ارقام و حروف ساخته شده و اساساً مانند شماره حساب شما عمل می‌کند. بنابراین اگر می‌خواهید از فردی بیت کوین بگیرید، باید کلید عمومی خود را به وی بدهید.
آدرس‌های بیت کوین همگی عمومی بوده و شما می‌توانید تمامی تراکنش‌های صورت گرفته در آن آدرس‌ها را به طور شفاف ردگیری کنید.
در عوض، کلید خصوصی مختص به خود شماست و می‌توانید از آن در ارسال تراکنش‌های خود استفاده کنید. در واقع با از دست دادن کلید خصوصی خود، بیت کوین‌های موجود در آدرس مورد نظر را برای همیشه از دست خواهید داد.
به طور کلی، انواع گوناگونی کیف پول بیت کوین وجود دارد. از کیف پول‌های آنلاین و نرم افزاری گرفته تا کیف پول‌های سخت افزاری با امنیت بیشتر و کیف پول‌های کاغذی.
هر یک از این کیف پول‌ها نیز مزایا و معایب خاص خود را دارند. همچنین در برخی از آن‌ها می‌توانید به طور همزمان چند ارز مختلف را ذخیره کنید.
۳. به یک استخر استخراج بپیوندید
حتی اگر بهترین تجهیزات ASIC را هم داشته باشید، اغلب اوقات یک دستگاه به تنهایی نمی‌تواند با مزارع وسیع استخراج بیت کوین در سراسر جهان رقابت کند. بنابراین ممکن است استخراج بیت کوین به صورت یکه و تنها، سود چندانی برایتان نداشته باشد. در چنین حالتی مفاهیم استخرهای استخراج یا استخراج ابری به میان می‌آیند.
استخرهای ماینینگ یا استخراج ابری به عنوان جایگزین‌هایی برای تجهیزات تکنولوژیک استخراج بیت کوین به شمار می‌روند.
همان طور که از نام آن‌ها بر می‌آید، استخرهای استخراج به منظور تلفیق توان محاسباتی هر فرد با دیگر ماینرها کاربرد دارند.
به این ترتیب شانس تأیید بلوک‌های جدید بالاتر خواهد رفت. در صورت استخراج موفق با این روش، پاداش آن بین تمامی افرادی که در گروه حضور دارند تقسیم می‌گردد.
گزینه دیگر، استخراج ابری است. در واقع در این روش به جای آنکه تمامی سخت افزار استخراج بیت کوین خود را به تنهایی تهیه کنید، توان پردازشی مورد نیاز خود را از مزارع استخراج دوردست خریداری می‌کنید.
اگرچه معاملات قانونی برای خرید توان استخراج به این روش وجود دارد، اما بایستی در این کار احتیاط به خرج دهید و به دقت مواظب کلاه برداران باشید.
همچنین اگرچه از این طریق دردسرهای نگهداری به شما تحمیل نخواهد شد، اما باید به خاطر داشته باشید که ممکن است نیاز باشد قراردادهایی طولانی مدت با پرداخت‌های سنگین ماهانه را امضا کنید. بنابراین سنجش هزینه اثربخشی در این امر بسیار مهم خواهد بود.
۴. یک نرم افزار استخراج بیت کوین بر روی کامپیوتر خود نصب کنید
اکنون که سخت افزار مورد نیاز، کیف پول بیت کوین و استخر استخراج مورد نظر خود را انتخاب کردید، نوبت به نصب یک نرم افزار استخراج بر روی کامپیوترتان می‌رسد.
به کمک این نرم افزار می‌توانید به بلاکچین و شبکه بیت کوین اتصال یابید. نرم افزارهای ماینینگ کار را به ماینرها تحویل داده و نتایج تکمیل شده آن را دریافت می‌کنند.
سپس این نرم افزارها تمامی اطلاعات را به بلاکچین می‌افزایند. علاوه بر آن، این نرم افزار‌ها فعالیت‌های ماینرها را پایش نموده و آمارهای اساسی مانند دما، وضعیت خنک سازی، هش ریت و سرعت متوسط استخراج را به کاربران نمایش می‌دهند.
نرم افزارهای رایگان متعددی برای استخراج بیت کوین‌ها وجود داشته و این نرم افزارها تقریباً بر روی تمامی سیستم‌های عامل قابل اجرا خواهند بود.
هر یک از آن‌ها نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند و برخی از استخرهای استخراج بیت کوین نیز با نرم افزار مخصوص به خود ارائه می‌شوند.
۵. بیت کوین‌های خود را استخراج کنید
پس از طی کردن این مراحل می‌توانید به راحتی شروع به استخراج بیت کوین نمایید. سخت افزار ماینر خود را به برق بزنید و آن را به کامپیوتر خود متصل کنید. سپس نرم افزار استخراج رمز ارز را نصب نموده و با وارد کردن اطلاعات کیف پول و استخر استخراج خود در نرم افزار و انتخاب دستگاه مورد نظر استخراج بیت کوین را آغاز کنید.
در طی فرآیند استخراج، ماینرها در ازای نقش خود به عنوان ممیزی رمز ارز حقوق دریافت می‌کنند. در حقیقت با استخراج رمز ارز شما مشروعیت تراکنش‌های بیت کوین را تأیید می‌کنید.
بنیانگذار بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو با این کار تصمیم بر حفظ صداقت کاربران بیت کوین داشته است. به این ترتیب ماینرها با تأیید تراکنش‌ها، از مشکل دوبار خرج کردن جلوگیری می‌نمایند.
همان طور که به طور خلاصه گفتیم، دو بار خرج کردن حالتی است که در آن یک دارنده بیت کوین،‌ به طور غیر قانونی از توکن خود دو مرتبه استفاده می‌کند.
این در حالی است که چنین مشکلی در خصوص ارزهای معمول و کاغذی وجود ندارد. کاری که ماینر بیت کوین انجام می‌دهد این است که تراکنش‌ها را مورد بازبینی قرار داده تا مطمئن شود که کاربران به طور غیر قاونی سعی در خرج کردن چند باره بیت کوین نداشته باشند.
هر زمان که ماینرها بتوانند ارزشی معادل ۱ مگابایت از تراکنش‌های بیت کوین را مورد تأیید قرار دهند‌ (یعنی معادل یک بلوک)، به آن‌ها پاداشی به واحد بیت کوین تعلق می‌گیرد.
این حد ۱ مگابایت توسط خود ساتوشی ناکاموتو تصویب گردیده و جای بحث و اختلاف نظر زیادی را باز گذاشته است.
برای مثال برخی از ماینرها بر این باورند که اندازه بلوک‌ها بایستی به منظور جا دادن داده‌های بیشتر در آن‌ها افزایش یابد. این عملاً به این معناست که شبکه بیت کوین می‌تواند پردازش و تأیید تراکنش‌ها را با سرعت بیشتری انجام دهد.
دقت داشته باشید که تنها با تأیید حد نصاب ۱ مگابایت از تراکنش‌ها قادر به دریافت بیت کوین خواهید بود. بنابراین هر کسی که تراکنش‌ها را تأیید می‌کند، پاداش نخواهد گرفت. این یک مگابایت به صورت تئوری می‌تواند از یک تا چندین هزار تراکنش را در بر گیرد. این موضوع بستگی به میزان داده‌های مربوط به تراکنش‌ها خواهد داشت.
راه دیگری که برای دریافت توکن بیت کوین از طریق استخراج رمز ارز خواهید داشت، این است که به عنوان نخستین ماینری که به جواب درست یا نزدیک‌ترین پاسخ برای یک مسئله ریاضی دست می‌یابد معرفی گردید. این فرآیند تحت عنوان گواهی اثبات کار (Proof of Work) شناخته می‌شود.
آیا استخراج بیت کوین کار هوشمندانه‌ای است؟
متأسفانه فرآیند استخراج بیت کوین همواره به همین سادگی و سرراستی که گفتیم نیست. همان طور که می‌دانید عملیات ماینینگ برق بسیار زیادی مصرف می‌کند.
با این حال در نقاطی که هزینه برق نسبتاً پایین است، استخراج بیت کوین می‌تواند سود قابل توجهی را برای افراد به همراه داشته باشد.
میزان این سوددهی همچنین تابعی از قیمت فعلی بیت کوین خواهد بود. برای مثال اگر قیمت BTCها ناچیز باشد، ممکن است عملیات ماینینگ هزینه اثربخشی بالایی نداشته باشد.
در نهایت، اگر بتوانید با دشواری اندک عملیات استخراج را سامان دهید، شانس بالاتری در دریافت توکن‌های اضافی رمز ارز خواهید داشت.
سخن آخر
در این مقاله در مورد نحوه استخراج بیت کوین و تجهیزات لازم برای آن صحبت کردیم. این نکته را گوشه ذهن خود داشته باشید که جهان رمز ارزها جهان اطلاعات است. بنابراین اگر می‌خواهید از استخراج توکن‌های بیت کوین سود قابل توجهی را عاید خود کنید، باید تا می‌توانید در این مورد دانش کسب نموده و به طور فعال به دنبال کردن اخبار ارزهای دیجیتال و ماینینگ بیت کوین بپردازید.
سرعت رشد و پیشرفت این عرصه به حدی است که نمی‌توان حتی یک روز از آن غافل ماند و تنها با مطالعه فراوان و از طریق به کارگیری جدیدترین و قدرتمندترین تجهیزات می‌توانید به یکی از ماینرهای حرفه‌ای بیت کوین مبدل گردید.

توجه: برای انجام معامله در بایننس حتما با آی پی خارج از ایران (کشورهایی مثل ترکیه، فنلاند، سنگاپور و روسیه) وارد شوید!

به این مقاله امتیاز دهید تا با کمک شما کیفیت آن را بسنجیم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *